Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Brzegu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Brzegu I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodnicząca: sędzia Joanna Kurowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anita Bider

po rozpoznaniu w 8 kwietnia 2024 roku w B.

na rozprawie

sprawy z powództwa K. L. i I. L.

przeciwko (...) Bank (...) S.A z siedzibą w K.

o zapłatę

I.  oddalić powództwo,

II.  zasądza od powodów na rzecz pozwanego kwotę 3617,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

--na oryginale właściwy podpis--

Sygn.akt C 217/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 czerwca 2023r. Powodowie K. L. i I. L. wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) Bank (...) SA w K. kwoty 40 461,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty tytułem nienależnego świadczenia wraz z kosztami procesu, ewentualnie o ustalenie, że umowa o kredyt budowlano- hipoteczny w złotych o numerze (...) zawarta w dniu 12 marca 2015 r. pomiędzy stronami jest nieważna.

W uzasadnieniu powodowie podnieśli, iż 12 marca 2015 roku między stronami doszło do zawarcia umowy o kredyt mieszkaniowy kredyt budowlano- hipoteczny w złotych o numerze - (...) -. Powodowie działając jako konsumenci zawarli z pozwanym bankiem umowę kredytu na podstawie której bank udzielił im kredytu w kwocie 321 390,00 zł na spłatę w całości zobowiązań mieszkaniowych oraz budowę nieruchomości stanowiącej dom jednorodzinny położony w P., dla której urządzona jest księga wieczysta o nr (...). Umowa nie była negocjowana i zawiera postanowienia zgodnie z którymi kredyt jest oprocentowany według zmiennej stopy procentowej to jest stawka Wibor 6 M przy czym pozwany nie zawarł w umowie metodologii ustalania tej stawki, natomiast przedstawiane przez pozwanego rozwiązanie prezentowane było jako bezpieczne i korzystne dla kredytobiorców. Jednocześnie strona powodowa domagała się kontroli incydentalnej wzorca umownego i zbadania w szczególności czy postanowienia paragraf 3 ustęp 1 do 3 umowy oraz paragraf 3 ustęp 5 do 6 umowy kredytu wiązały kredytobiorców w zakresie w jakim określają one wysokości oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany albowiem zdaniem powodów postanowienia te spełniają przesłanki uznania i jako klauzulę abuzywne w rozumieniu artykułu 385 ¹ kc. Zdaniem powodów nie mieli oni możliwości negocjacji treści umowy, umowa wraz z załącznikami i jej warunkami zostały przedstawione powodom bez możliwości zmian czy pertraktacji nie mieli możliwości zweryfikowania czy też zmiany sposobu oprocentowania kredytu nie mieli też wpływu na sposób rozliczenia oprocentowania. Ponadto podnieśli powodowie , iż bank nie przedstawił im Regulaminu ustalania stawki referencyjnej Wibor przez spółkę (...) która jest administratorem tego wskaźnika.

W odpowiedzi na pozew Pozwany (...) Bank (...) SA siedzibą w K. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na rzecz strony pozwanej kosztów procesu.

W uzasadnieniu strona pozwana zaprzeczyła by wpływała lub miała możliwość wpływu na wysokość zobowiązania strony powodowej poprzez manipulowanie wskaźnikiem Wibor , a nadto zaprzeczyła, by regulamin stawek preferencyjnych W. i Wibor stanowi ustalony przez stronę pozwaną wzorzec umowy a co za tym idzie istniał obowiązek doręczenia powodom tego Regulaminu opracowanego przez osobę trzecią to jest (...) SA a następnie (...) SA. Zdaniem pozwanej powodowie nie wykazali zasadności roszczenia zarówno co do zasady jak i co do wysokości.

Sąd ustalił stan faktyczny:

W dniu 11 grudnia 2014 roku powodowie złożyli wniosek o przyznanie mieszkaniowego kredytu budowlanego wnioskując o przyznanie całkowitej kwoty kredytu 340000 zł.

W dniu 12 marca 2015 r . strony zawarły umowę o kredyt budowlano hipoteczny w złotych o numerze (...), w której powód udzielił pozwanej kredytu w kwocie 321 390,00 zł

Zgodnie z par 3 umowy Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej – na dzień podpisania umowy wynoszącej 3,4,5% w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej ustalana jest przez bank jako suma stawki indeksu Wibor 6 M (sześciomiesięcznej stawki Wibor) oraz marży banku, wysokości 1,6 p.p.. Marża banku jest niezmienna w całym okresie kredytu, zachowaniem postanowień ustępu 1,1 , 4. , 4,1.. Zgodnie z ustępem drugim tego samego paragrafu pierwsza zmiana oprocentowania nastąpi w 6 miesiącu kalendarzowym od podpisania umowy w dniu określonym w niej jako dzień spłaty raty kapitałowo odsetkowej. Każda następna zmiana oprocentowania następuje co 6 miesięcy od poprzedniej zmiany w dniu określonym w umowie jako dzień spłaty raty kapitałowo odsetkowej. W kolejnych okresach oprocentowanie jest zmienne i ustalane jako suma stawki indeksu Wibor 6 M obowiązującej w dniu zmiany oprocentowania, zaokrąglonej do drugiego miejsca po przecinku oraz marży banku określonej w ustępie pierwszym z zachowaniem postanowień ustępu 1,1 , 4. , 4,1. Stosownie do postanowień § 3 ust. 4 oprocentowanie kredytu ulegnie zmianie w przypadku zmiany stopy procentowej rynku międzybankowego WIBOR 3M o co najmniej 0.5 pp.

Paragraf 3 ustęp 7 niniejszej umowy definiował stawkę Wibor 6 M jako stawkę referencyjną dla sześciomiesięcznych depozytów /lokat oferowanych przez banki. Wskazywał wprost, iż jest to oprocentowanie po jakim banki udzielają pożyczek innym bankom o kwotowania banków na rynku międzybankowym w danym dniu i podawana do wiadomości publicznej przez np. dziennik Rzeczpospolita w następnym dniu.

Zmiana oprocentowania zgodnie z zasadami określonymi w paragrafie trzeci ustęp 4 - 6 nie stanowi zmiany umowy i wymaga jej wypowiedzenia ani aneksowania. O zmianie oprocentowania oraz wysokości kolejnych rat odsetkowych lub kapitałowo odsetkowych bank powiadamia kredytobiorcę w sposób opisany w paragrafie 3 ustęp 8.

W paragrafie 8 zawarto klauzule dotyczące oświadczeń kredytobiorców co do swoich danych oraz prawdziwości przedłożonych dokumentów oraz oświadczenia, iż kredytobiorca jest świadom ryzyka związanego z zaciąganym zobowiązaniem kredytowym i dokonał wyboru oferty kredytów złotych opartego na zmiennej stopie procentowej mając pełną świadomość ryzyka związanego ze zmienną stopą procentowa a także, że został poinformowany przez pracownika banku o ryzyku i skutkach wynikających ze zmiennej stopy procentowej jest w pełni świadom ich ponoszenia.

Do umowy dołączony był wyciąg z tabeli opłat i prowizji (...) Banku (...) SA są podpisane przez obojga powodów.

Powodowie dokonywali systematycznie spłaty poszczególnych rat kredytu począwszy od 5 grudnia 2015 r do 5 stycznia 2023r.

Pismem datowanym na 27.03.2023 r. Powodowie wezwali (...) Bank (...) SA do zapłaty wraz z propozycją ugodowego zakończenia sporu domagając się zapłaty kwoty 40 461,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia otrzymania wezwania tytułem nienależnego świadczenia stanowiące wpłacone przez kredytobiorców odsetki wibor z tytułu udzielonego kredytu.

W odpowiedzi z dnia 18 kwietnia 2023 roku bank udzielił odpowiedzi odmownej.

Dowód:

1.  wniosek o kredyt, k. 125 -130

2.  umowa o mieszkaniowy kredyt budowlano hipoteczny 12.03.2015 , k. 26-44

3.  wydruk z księgi wieczystej nieruchomości, k. 82-84

4.  wyciąg z tabeli opłat i prowizji (...) Banku (...) SA, k. 55-56 wniosek o uruchomienie kredytu z dnia 30 marca 2015, k. 131

5.  dyspozycja uruchomienia transzy, k. 132

6.  pozostała dokumentacja związana z kredytu, k. 133-150

7.  informacje o kredytowych na stronie internetowej (...) Bank (...), k. 151 155

8.  historia spłat kredytu, k. 57 -72

9.  wezwanie do zapłaty, k. 73 -76

10.  odpowiedź banku, k. 77-81

Powód K. L. w trakcie zeznań przed sądem na rozprawie w dniu 15 lutego 2024 roku przed podjęciem decyzji o przyjęciu oferty (...) Banku (...) wraz z żoną I. L. zaznajomili się z ofertami kilku innych bankach. Ostatecznie zdecydowali się na ofertę pozwanego banku coś wszelką dokumentację załatwia biuro które się zajmowało procedurą i przygotowaniem. Wcześniej jednak powodowie zaznajomili się nad A. Banku który zgodził się na udzielenie im kredytu przy oferowanym dochodzie powodów, jednak ostatecznie powodowie zrezygnowali z oferty z uwagi na niekorzystne warunki. Oboje powodowie przyznali że przed po rozmawiali z przedstawicielem banku, przedstawiono podstawowe nienia związane z wysokością kredytu. Powodowie byli pewni, że raty będą odpowiadać harmonogramu i spłat i nie było mowy o wzroście stawki referencyjnej, nie przedstawiono im ryzyka związanego z oprocentowaniem zmiennym ani o wyborze, o którym powód dowiedział się w ubiegłym roku kiedy Wibor ten wzrósł. Powód przyznał że przechodziły informacje o zmiennej oprocentowania i zmianie wysokości raty. Powód przyznał że przed podpisaniem umowy zadawał pytanie przedstawicielowi banku a oprocentowanie zmienne oznaczało dla niego że może się zmienić, wskazał również że przeczytał umowę pytał o wysokość raty kredytu. Ponadto powód przyznał że miał ofertę zawarcia umowy o kredyt na warunkach oprocentowania stałego jednak z uwagi na wyższe wraz z żoną zdecydował się podpisać umowę ze zmiennym oprocentowaniem. Wysokość kredytu jak i rada przez wiele lat odpowiadała i nie interesował czym jest stawka wibor dopóki nie wzrosła ona około rok 1,5 roku temu do wysokości która sprawiła że wysokość raty stała się zbyt wysoka.

Powódka I. L. w trakcie zeznań wskazała, że przedstawiciel banku przedstawiła dokumenty do zapoznania, umowę wraz z harmonogramem oraz oprocentowanie które wraz z mężem podpisała, jednak zarzuciła, że nie miała możliwości zapoznania się przed jej podpisaniem umowy. Oboje mieli świadomość, że oprocentowanie jest zmienne i na to że jeżeli dojdzie do podwyżki raty to nie będzie ona zbyt wysoka. Zdaniem powódki nie miała ona wpływu na zmianę treści umowy, przedstawiciel banku wskazał jej miejsce gdzie ma podpisać nie pamiętam czy składała wniosek kredytowy ponieważ wiele spraw proceduralnych załatwiał jej mąż. Powódka przyznała że wcześniej szukali ofert innych bankach. Powódka zdawała sobie sprawę że oprocentowanie jest zmienne i może się zmienić jakie mogą to być zmiany.

Dowód: Rozprawa z dnia 15 lutego 2024 r.:

- zeznania powoda, zapis 0.03.25-0.21.00

- zeznania pozwanej, zapis 0.21.04-0.34.37

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlega oddaleniu.

Powodowie przyznali, że zawarli z pozwanym bankiem umowę złożoną do akt i nie zakwestionowali, by wypłacono im kredytu przewidzianego w umowie. Powodowie podkreślali, że postanowienia umowy określające mechanizm oprocentowania oparty o wskaźnik WIBOR 6M stanowią naruszenie ustawowej konstrukcji kredytu, co czyni ją nieważną lub przynajmniej bezskuteczną w zakresie tych postanowień.

W ocenie Sądu postanowienia umowy nie budzą żadnych wątpliwości interpretacyjnych i w zakresie ustalenia zadłużenia powodów spełniają przesłanki przewidziane w przepisach Prawa bankowego.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że pozwani zawarli umowę kredytu jako konsumenci. Celem zaciągnięcia zobowiązania finansowego było sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych kredytobiorcy. Powodowie zatem w chwili zawierania umowy spełniali przesłanki uznania ich za konsumenta, zgodnie z art. 22 ¹ k.c. Zakwestionowany w niniejszej sprawie mechanizm ustalania wysokości oprocentowania kredytu w oparciu o wskaźnik WIBOR 6M w ocenie Sądu został szczegółowo zdefiniowany samej treści umowy w sposób nie budzący wątpliwości, co zresztą powodowie trakcie składanych przez siebie zeznań potwierdzili. Powodowie przyznali bowiem, że przed zawarciem przedmiotowej umowy kredytu nie tylko rozpoznawali oferty innych banków ale szeroko zastanawiali się nad przyjęciem oferty banku (...) również w przypadku oprocentowania stałego; nie zdecydowali się jednak na ten rodzaj oprocentowania z uwagi na zbyt wysoką ratę kredytu. Oboje powodowie przyznali, że nie spodziewali się i że z biegiem lat stawka Wibor wzrośnie do takiej wysokości która spowoduje, iż rata całego kredytu będzie trudna do udźwignięcia, zatem przez szereg lat od dnia zawarcia umowy kredytu aż do 2023 roku akceptowali wysokość rat kredytu i nigdy nie wnosili o zmianę umowy akceptując wszelkie warunki zawarte w pierwotnej umowie.

Zdaniem Sądu postanowienia umowy spełniają warunki z artykułu 69 ustawy z dnia 29.08.1997 roku prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dacie jej zawarcia i pozwalają na uznanie jej za umowę kredytu bankowego i trudno uznać, aby umowa stron w swoim kształcie naruszała przepisy prawa bankowego (art. 69) lub wynikającą z art. 353 ¹ k.c. zasadę swobody umów, względnie w jakikolwiek sposób naruszała inne przepisy prawa lub zasady współżycia społecznego.

Zgodnie z art.76 prawa bankowego w razie stosowania zmiennej stopy oprocentowania kredytu należy określić w umowie kredytowej warunki jej zmiany. Warto przy tym zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z 4.11.2011 r., (I CSK 46/11, LEX nr 1102253), zgodnie z którym klauzula zmiennego oprocentowania nie może mieć charakteru blankietowego, lecz powinna dokładnie wskazywać czynniki (okoliczności faktyczne) usprawiedliwiające zmianę oprocentowania oraz relację między zmianą tych czynników, a rozmiarem zmiany stopy oprocentowania kredytu, określając precyzyjnie wpływ zmiany wskazanych okoliczności na zmianę stopy procentowej, a więc kierunek, skalę, proporcję tych zmian. Wbrew twierdzeniom powodów, zastrzeżenie w umowie kredytu zmiennej stopy procentowej nie stanowi niedozwolonej klauzuli wzorca umownego w rozumieniu art. 385 ¹ k.c., - takie uprawnienie banku wynika wprost z art. 76 Prawa bankowego oraz innych przepisów tejże ustawy, jednak sposób określenia przez bank warunków zmiany procentowej kredytu podlega ocenie z punktu widzenia konsumenta i w tym zakresie banki powinny zachować szczególną staranność w odniesieniu do precyzyjnego, jednoznacznego i zrozumiałego dla kontrahenta określenia tych warunków (por. postanowienie SN z 21.12.2011 r., I CSK 310/11, LEX nr 1108504).

W niniejszym stanie faktycznym strony ustaliły, że oprocentowanie kredytu będzie ulegało zmianie w przypadku zmiany stopy procentowej rynku międzybankowego WIBOR 6M o co najmniej 0.5 pp. a sama definicja W. została jasno określona w par 3 umowy kredytu.

Brak jest podstaw do tego, by przyznać rację twierdzeniu powodów, że postanowienia umowy w zakresie ustalenia wysokości oprocentowania kredytu miały charakter dla niech niejednoznaczny. Ze wskazanych wyżej zapisów umowy wynika wprost, że wysokość oprocentowania udzielonego kredytu uzależniona jest wskaźnika WIBOR 6M i ulega zmianie w przypadku zmiany tego wskaźnika o co najmniej 0.5 pp. Wskazano również, że zmiana stopy procentowej kredytu nastąpi w tym samym kierunku, w którym zmieni się stopa WIBOR 6M i o wartość odpowiadającą zmianie stopy WIBOR 6M. Zaciągający zobowiązanie zostali poinformowani przez bank, że w sytuacji, w której wskaźnik WIBOR 6M ulegnie zmianie o nie mniej niż 0.2 pp – zmianie ulegnie również wysokość raty, którą zobowiązali się spłacać, przy czym wyraźnie zaakcentowany został również kierunek tych zmian. Oznacza to, że sytuacja kredytobiorcy w każdym z 6-miesięcznych okresów ustalania wskaźnika może ulec zmianie zarówno na jego korzyść jak i niekorzyść – - na tym polega ryzyko zmiany wskaźnika WIBOR który obciąża obie strony zobowiązania i jest niezależne od woli każdej ze stron. Kredytobiorcy świadomie zdecydowali się na zaciągnięcie zobowiązania opartego o zmienną stopę procentową. Korzyści płynące ze zmiennego (niższego przynajmniej na dzień zawarcia umowy) oprocentowania niosą jednak ryzyko jego wzrostu o czym świadczy już sama wykładnia językowa sformułowania „oprocentowanie zmienne”. Takiego ryzyka nie pociąga za sobą oprocentowanie stałe – na które powodowie się nie zdecydowali w pełni świadomie. Co istotne, w trakcie trwania umowy warunki ustalenia oprocentowania pozostawały niezmienne i powodowie ich nie kwestionowali przez zgoła 8 lat- aż do czasu wytoczenia powództwa. Zdaniem sadu nie chodziło o to, że powodowie mnie byli w stanie weryfikować zmiany oprocentowania ani o to że nie mieli wpływu na zmianę warunków prezentowania lecz nie zgadzali się z wysokości ją obecnych rad wywołanych podwyższeniem stawki WIBOR na których pozwany bank nie miał żadnego wpływu. Zdaniem sądu postanowienia umowy dostatecznie precyzują warunki zmiany oprocentowania, przeszłości nie da się jednak przewidzieć ale można ją prognozować na podstawie konkretnych zobiektywizowany tych czynników wpływających na zmianę oprocentowania jak stopy procentowe nbp wskaźniki inflacji ogłaszane w sposób publiczny stawki. Powodowi wiedzieli jakie konkretne czynniki kształtują wysokość zobowiązania w przyszłości co potwierdzili w trakcie swoich zeznań nie zgodzili się jednak z tym banki wzrosły do wysokości których nie akceptują.

W niniejszej sprawie kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy bazowej na którą jest rynkowa stopa referencyjna Wibor a która to nie podlega negocjacjom stron i nie jest określona dowolnie przez pozwany bank lecz powstaje w oparciu o rynek międzybankowym i zależny jest od czynników jak inflacja czy wysokość stóp procentowych ustalanych przez Radę polityki pieniężnej.

Z materiału dowodowego nie wynika by pozwany bank mógł samodzielnie i jednostronnie manipulować stawką Wibor dla zwiększenia oprocentowania a tym samym zwiększenia kosztów kredytu na swoją korzyść. Skoro powodowie kwestionowali ważność zapisów umowy dotyczących ustalenia oprocentowania kredytu to zgodnie z artykułem 6 kc na nich spoczywał obowiązek wykazania tej okoliczności.

W tym stanie rzeczy Sąd powództwo oddalił.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu wynika wprost z art. 98 § 1-4 kpc.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku z dnia 8 kwietnia 2024r.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować uzasadnienie

2.  Wszyć do akt zgodę Prezesa SR na przedłużenie terminu do sporządzenie uzasadnienia

3.  Odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego

K..14 dni

sędzia SR Joanna Kurowska